دنیای آب

ایران سرزمینی است خشک و با نزولات آسمانی کم، بطوری که اگر میانگین بارش در سطح کره زمین را که حدود 860 میلی متر تخمین زده شده است را با متوسط بارش سالانه ایران که رقمی حدود 240میلیمتر است مقایسه کنیم، ملاحظه می کنیم که بارش در ایران حتی کمتر از یک سوم متوسط بارش در دنیاست. علاوه بر این زمان ریزش نزولات جوی و محل ریزش آنها نیز با نیاز بخش کشاورزی، که مصرف کننده اصلی آب در کشور می باشد، مطابقت ندارد.

اکثر شهرهای ایران نیز در مناطقی واقع هستند که به رودخانه هایی که جریان آب آنها مستقیماً از رواناب حاصله از بارندگی ها تأمین شده باشد، دسترسی ندارند. بنابراین باید پذیرفت که خشکی در ایران یک واقعیت اقلیمی است و این ما هستیم که باید خود را با آن سازگار کنیم . برای زیستن در خشکی چاره کار شناخت اقلیم و سازگاری با آن است نه مقابله با آن. البته با تمام خسارت هایی که از خشکسالی عاید کشور می شود، هنوز بر اساس معیارهای موجود، ایران جزء کشورهای کم آب تلقی نمی شود.

معیاری که برای پرآبی یا کم آبی یک کشور بکار برده می شود، سرانه منابع آب قابل تجدید در آن کشور است. در حال حاضر با توجه به جمعیت جهان مقدار آب تجدید شونده دنیا حدود 6500 متر مکعب در سال برای هر نفر است. اما این مقدار بطور یکنواخت تقسیم نشده است. بطوری که در بعضی مناطق دنیا مقدار آن زیاد ودر برخی جاها بسیلر کم می باشد. متخصصان برنامه ریزی آستانه 1000 متر مکعب در سال را  برای هر نفر را مرز کم آبی برای هر کشور تعیین کرده اند. بطور مثال در مصر این رقم30، در قطر40، در لیبی160 و در عربستان 140 متر مکعب در سال برای هر نفر است که تمام آنها جزء کشور های کم آب جهان محسوب می شوند. در ایران با در نظر گرفتن جمعیت کنونی کشور ، مقدار سرانه آب تجدید شونده حدود 1500متر مکعب در سال برای هر نفر تخمین زده می شود که با این حساب جزء کشور های با تنش آبی محسوب می شود و نه کم آب.

اما توزیع آب در مناطق جفرافیایی کشور نا مناسب است. بطوریکه در مقیاس کوچکتر قسمت اعظم مناطق آن کویری و خشک است و بخصوص این که جمعیت ایران در حال رشد است و دیر یا زود کشور در ردیف کشورهای کم آب قرار خواهد گرفت. با روند کنونی رشد جمعیت و مصرف آب در کشور، پیش بینی می شود که در سال 1400سرانه آب قابل تجدید کشور به کمتر از 1250متر مکعب برسد که با مشکلات فراوانی مواجه خواهیم شد.